Archief Thema’s & Blog

In het archief kun je alle behandelde thema’s teruglezen en/of reageren op de blog, thema’s en/of berichten van anderen. Ook kun je een bezoekje brengen aan onze Facebook pagina, waar regelmatig actuele onderwerpen gepost zullen worden.

Behandelde thema’s en reacties – Archief & Blog.

Vrije wil bestaat niet

apr 17, 2025 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Vrije wil bestaat niet! Op zondagmiddag 6 april kwamen we weer bij elkaar. Deze keer werd er democratisch gekozen om de stelling “Vrije wil bestaat niet” te bespreken. Een stelling die in de geschiedenis al door vele filosofen is beargumenteerd. Ze zeggen dat onze acties eigenlijk al bepaald zijn door factoren zoals onze genen, opvoeding en de omgeving waarin we leven. Vrije wil is daarom een illusie. Ter inspiratie werd vooraf Arthur Schopenhauer (1788-1860) aangehaald. Geïnspireerd en voortbouwend op de…Read more …

Wat doet muziek?

mrt 7, 2025 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Wat doet muziek? Op het filosofisch gesprek van 2 maart werd de vraag “Wat doet muziek?” ingebracht door een nieuwe deelnemer. Dat is natuurlijk altijd een welkome start. De aanleiding van de vraag was de twijfel over de boodschap die muziek over kan brengen. Ervaart iemand anders muziek zoals jij en resoneert het op dezelfde manier als je het met iemand om een speciale reden deelt? Relatie tussen muziek en communicatie In eerste instantie werd het thema bekeken als een…Read more …

Kan vrijheid zonder grenzen bestaan?

feb 19, 2025 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Het Filosofisch Gesprek. Samenvatting filosofisch gesprek 02-02-2025. Aantal deelnemers: 15 Moderator: Rene Langestraat. Ingebrachte vragen: – Wat is tijd? – Kan vrijheid zonder grenzen bestaan? – Wat betekent het om een mens te zijn? – Is heerschappij noodzakelijk? Gekozen vraag: Kan vrijheid zonder grenzen bestaan? Kan vrijheid zonder grenzen bestaan? Inleiding: De bijeenkomst van twee februari zag weer een mooie opkomst met zowel bekende als nieuwe deelnemers van het Filosofisch Gesprek. Elke ingebrachte vraag was uiterst interessant dus enkel…Read more …

Is hoop altijd positief

jan 27, 2025 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Is hoop altijd positief? Op het eerste filosofisch gesprek van 2025 op 12 januari werd de vraag “Is hoop altijd positief?” ingebracht. De aanleiding van de vraag was de twijfel over de rol die hoop in ons leven speelt. Hoop Bij het concretiseren van het woord ‘hoop’ kwam al snel de relatie met emotie naar boven als de vorm waarin de mens hoop ervaart. Maar ook werd ‘hoop’ gerelateerd aan ‘gedachten vormen’. Beiden spelen in ons leven verschillende rollen. Hierdoor…Read more …

Fijne kerstdagen en een goede jaarwisseling

dec 8, 2024 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Het bestuur van filosofisch gesprek “Sapére Aude” wenst u hele fijn dagen toe. Wij zien u graag weer op 12 januari 2025!

Is een oordeel altijd nodig?

dec 8, 2024 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Is een oordeel altijd nodig? Deze vraag werd op de bijeenkomst van zondag middag 1 december 2024 democratisch gekozen en beschouwd. Je vormt eigenlijk al een oordeel in de eerste seconden als je iemand ontmoet. Maar welke waarde heeft dat primaire oordeel? Kun je het daarna nog bijstellen op basis volgende situaties of informatie? Waarom de vraag? De inbrenger van de vraag gaf aan dat het lijkt of de maatschappij zienderogen verhard. Maar is dat daadwerkelijk zo? Het lijkt erop…Read more …

Wat is eenzaamheid?

nov 18, 2024 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Wat is eenzaamheid? Deze vraag werd op de bijeenkomst van zondag 3 november meteen ingeleid met de opmerking “Je bent alleen geboren en je gaat alleen dood”. Jij bent inderdaad degene die het ondergaat, maar het is een fijne gedachte als je weet dat er iemand bij je zal zijn. En gedurende het leven dan? Hoe ervaren we eenzaamheid en wanneer? Eenzaamheid, een thema dat nu -in een minder sociaal voelende samenleving- veel aandacht krijgt . Of het nu over…Read more …

In memorandum Karel Saris

okt 11, 2024 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Beste leden, Langs deze weg willen wij jullie informeren dat onze voorzitter, moderator, filosoof, oprichter, inspirator en lieve vriend Karel Saris 23 september jl. is overleden. Na een korte ziekteperiode van 6 maanden heeft Karel de strijd tegen kanker helaas op moeten geven. Karel heeft op 2 november 2014, bijna 10 jaar geleden, het eerste filosofisch gesprek in Bergen op Zoom opgestart. Als oprichter is hij tot op het laatste moment betrokken geweest. Wij zullen zijn wijsheid missen en in…Read more …

Over smaak valt niet te twisten

okt 11, 2024 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog, Over smaak valt niet te twisten | Reacties uitgeschakeld

De gustibus non est disputandum Oftewel…Over smaak valt niet te twisten. Of valt er wel over smaak juist wel te twisten in tegenstelling tot de uitspraak? Smaak is zeer persoonlijk en bepaald voor een deel je identiteit. Het heeft geen effect op anderen tenzij de ander moeite heeft met je smaak. Dat veranderd de zaak. Is erover twisten dan wel zinvol en wat bedoelen we met twisten? Betekent dit dat we het er met elkaar over kunnen hebben of schiet …Read more …

Wat is de waarde van kennis?

sep 17, 2024 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

De bijeenkomst van zondag 1 september kreeg weer een bijzondere vraag voor “de kiezen”. Wat kun je namelijk met kennis doen? Wat is de waarde van kennis gerelateerd aan verschillende aspecten van het leven. Zegt waarde iets over wie je bent, wat je kunt bereiken of wie je wilt zijn? Dat leverde weer een prachtig gesprek op, afgelopen 1 september 2024, waarvan we zoals gewoonlijk hieronder verslag doen. Kennis De eerste logisch verklaarbare wedervraag was: “Wat is kennis?”. Het definiëren…Read more …

Is natuur chaos?

jul 12, 2024 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

De vraagstelling in het filosofisch gesprek van 7 juli 2024 “Is natuur chaos?” is een fusie van twee oorspronkelijke vragen die prachtig herenigd konden worden. De inspiratie hiervoor kwam uit de observatie. Als mens kijken wij voortdurend om ons heen. We zien zoveel tot het punt dat het onoverzichtelijk en chaotisch wordt. Betekent dit dat de wereld om ons heen inherent chaotisch is? Kernbegrippen in de vraagstelling “Is natuur chaos? Een van de meest belangrijke onderdelen van elk filosofisch gesprek…Read more …

Wat is het waarheidsgehalte van een waarneming?

jun 16, 2024 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

waarnemingen, filocafe, bergen op zoom, filosofisch gesprek, Sapere Aude

Je ervaart of observeert iets. Dan is er nog geen bewuste waarneming of toch? Soms laat je de waarneming voor wat het is en op andere momenten volgt er automatisch een interpretatie. Je reageert op de waarneming maar is je waarneming objectief of waarheidsgetrouw? Zo kun je makkelijke en meer ingewikkelde vragen aan de orde stellen in een filosofisch gesprek. Dit thema was een unieke uitdaging in onze bijeenkomst van afgelopen juni 2024. Waarneming volgt een biologisch proces De eerste…Read more …

Waar begint gevoel?

mei 9, 2024 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Dit thema behandelde het filosofisch gesprek “Sapère Aude” afgelopen zondag 5 mei 2024 in Bergen op Zoom. Is gevoel iets wat vóór of na het denken komt? Kunnen we het reguleren of is het een gevolg van energieën die je oppikt en een reactie veroorzaken. Net zoals vele andere filosofische onderwerpen zullen we het echte antwoord nooit vinden maar we hebben weer een hele mooie poging gedaan deze middag. Relaties die aan de orde kwamen waren bewustzijn, energieën, onze zintuigen,…Read more …

Hoe leef ik in het nu?

apr 17, 2024 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Hoe leef ik in het nu? De gekozen vraag werd toegelicht door de inbrengster vanuit haar persoonlijke ervaring. Er zijn vaak meerdere doelen en gebeurtenissen waar je naartoe kan leven. Maar wat moet je doen wanneer steeds meer van deze doelen achter ons bevinden. Wanneer je minder vooruitzichten hebt hoe moet je dan verder? Wat is het “nu”? Al snel kwam de term “nu” centraal te staan. Het heeft een onmisbaar verband met het lastige begrip van tijd. Wat is…Read more …

Ben ik verantwoordelijk voor een ander?

mrt 9, 2024 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Verantwoording nemen voor een ander doen we in bepaalde mate allemaal. Het maakt niet uit of dat voortkomt uit schuldgevoel of welwillendheid. De moraal van de mens leidt ons in die richting. Of we ons verantwoordelijk voelen in een noodsituatie met onbekende mensen of voor mensen in onze naaste omgeving. Ons verantwoordelijkheidsgevoel spreekt ons aan. Daarover hebben we op zondag 3 maart 2024 bij het filosofisch gesprek in Bergen op Zoom gesproken. Wat betekent “je verantwoordelijk voelen”? We hebben in…Read more …

Hoe Communiceren we?

feb 16, 2024 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Bestaat communicatie alleen van mens tot mens? We gebruiken woorden en klanken om te duiden maar ook non-verbale uitingen en expressies. Denk daarbij aan vormen van kunst, muziek, toneel en dans. Daarnaast volgen we nauwlettend de social media en sturen elkaar e-mails en “Whatsappjes” zonder fysiek met elkaar in gesprek te zijn. En dat terwijl in ons lichaam onze hersenen reageren op receptoren en we door die verbindingen energieën ervaren. Zijn dat ook allemaal vormen van ‘hoe we communiceren’ of…Read more …

MACHIAVELLI

dec 19, 2023 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Het is te verwachten als je vraagt: ‘heeft iemand wel eens van Machiavelli gehoord of van zijn opvatting ‘het doel heiligt de middelen’? Dan gaan er gaan veel vingers op, ook onder de bezoekers van onze bijeenkomst van 3 december 2023. Geen traditionele bijeenkomst waarbij gezamenlijk een te onderzoeken onderwerp wordt gekozen. Eens per jaar doen we iets anders, bv. een gast die modereert of een inleidend verhaal houdt of echt een inleiding. Zo heeft Eduard Kusters, zeer bekend…Read more …

Steeds langer leven?

nov 12, 2023 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Wat vraagt de vraag eigenlijk precies, daar begon ons gesprek mee op zondag 5 november 2023. De vraag die we willen bespreken luidt ‘Moeten we zo lang mogelijk willen leven?’ Dat ‘moeten’ en ‘willen’ zit de deelnemers een beetje dwars… is het wel of niet toegestaan? Is het een ingebakken verwijt? Maar goed, het is een vraag die steeds terugkeert ook in de maatschappij. ‘Waar leidt dit toe?’ Er zijn altijd en onmiddellijk deelnemers die verklaren ‘voor mij…Read more …

VRIENDSCHAP

okt 15, 2023 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Marlita, sinds enige tijd onze front-vrouw, heet op onze bijeenkomst van 1 oktober 2023 de aanwezigen speciaal welkom na een wat langere vakantieperiode van twee maanden. Ze doet dit door bij deze start aandacht te vragen voor de naam van ons Filosofisch Gesprek: Sapere Aude (spreek uit ‘sapperre aude’). Het betekent ‘durf te denken’ zo geeft ze aan en is een oproep van een van de grootste filosofen van de moderne tijd: Emanuel Kant. Hij pleit voor een mens die…Read more …

GEDRAGSBESMETTING

jul 19, 2023 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Gedragsbesmetting In deze laatste bijeenkomst voor het zomerreces- 2 juli 2023- werden vijf filosofische vragen door de aanwezigen aangeboden. Gekozen werd voor de vraag: “Wat zijn de gevolgen van gedragsbesmetting?’ We hebben wel even goed gekeken naar de betekenis van het woord “gedragsbesmetting” waarmee het aannemen, aanleren, overnemen of veranderen van gedrag werd bedoeld . Meteen werd gesteld dat gedragsbesmetting zowel niet als wel nodig is. ‘Niet‘ in de zin van “ieder mens is uniek”. Aanvullingen of wijzigingen in…Read more …

VERVREEMDING

jun 13, 2023 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Het was zeer fraai, zonnig weer op deze zondag 4 juni 2023 en toch vond een mooie groep de weg naar het Filosofisch Gesprek om de middag samen met een filosofisch onderwerp in te vullen. Met een kleine meerderheid werd de vraag ‘Is vervreemding een kenmerk van deze tijd?’ gekozen. Indieners van de vraag gaven voorbeelden aan over bijna aangereden te worden door dat is niet gezegd fietsers met mobiel in hand, afgeleid van het verkeer en de vervreemding die…Read more …

Geslaagd leven

mei 20, 2023 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

In deze bijeenkomst verwelkomen we van harte onze nieuwe moderator René Langestraat die voor de eerste keer het filosofisch gesprek bij ons leidt. Zoals gewoonlijk vormen we groepjes om een onderwerp te kiezen en dit keer de vraag “Wanneer is een leven geslaagd?” Het eerste waaraan gedacht wordt, is datgene wat veelal in het algemeen wordt gezegd nl. dat een antwoord op de hoofdvraag vraag pas op het einde van een leven beantwoord kan worden. Toch suggereert men dat ook…Read more …

WIE BEN IK?

apr 11, 2023 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Voortvloeiende uit een nabespreking van het vorige filosofisch gesprek, heeft de moderator tijdens deze bijeenkomst op 2 april 2023 in afwijking van de gangbaar gehanteerde methode ‘’Wie ben ik’ als onderwerp aan de groep voorgesteld. Naast twee andere filosofische vragen, zijn we unaniem met deze vraag aan de slag gegaan. Vragen als “ Wie ben ik nu en is dat wie ik wil zijn?” ,” Ken ik mezelf en gebruik ik mijn talenten wel?” of ”Volg ik wel mijn eigen…Read more …

RECHTVAARDIGHEID

mrt 15, 2023 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Deze keer -5 maart 2023 – weer de unieke situatie dat twee ingediende vragen met eenzelfde aantal stemmen eindigden. We gingen uiteindelijk aan de slag met de – in herstemming- gekozen vraag ‘Wat versta je onder rechtvaardigheid?’ In de toelichting kwam naar voren dat er zoveel onrechtvaardigheid is in de wereld. Daarbij werd gewezen naar de oorlog in Oekraïne als toppunt van onrechtvaardigheid. Rechtvaardigheid bezien vanuit onrechtvaardigheid dus. Het is niet zo’n eenvoudig onderwerp werd al meteen gesteld én ook…Read more …

MACHT

feb 13, 2023 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Er liepen vandaag – 5 februari 2023 – veel belangstellenden de monumentale deur door van het pand Engelsestraat 30 in Bergen op Zoom. Onze fraaie gespreksruimte zat ‘bomvol’ en de eerste vraag die aan de orde kwam was ‘gaan we de groep splitsen of niet?’. Met zo veel deelnemers hebben we eigenlijk afgesproken om in twee groepen te werken. Nu werd in overleg nog een keer geprobeerd bij elkaar te blijven en na te gaan of deze omvang nog kan…we…Read more …

COMPETITIE

dec 19, 2022 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

In deze laatste bijeenkomst van het jaar – 4 december 2022 – werd gekozen voor het onderwerp “Kan de huidige maatschappij zonder competitie?” Kwam deze vraag voort uit het WK voetbal, was een eerste reactie? Maar de indieners zagen dat toch echt veel breder. Onze huidige samenleving haalt al heel lang zijn energie uit onderlinge competitie, legden zij uit, en dat geldt zowel voor mensen onderling als tussen bedrijven, verenigingen, instellingen…overal kom je het tegen als prikkel. Ook een oorlog…Read more …

THUIS

nov 15, 2022 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Normaal treedt Karel aan het begin naar voren om met zijn warme stemgeluid de aanwezigen welkom te heten… nu – 6 november 2022 – is het Marlita die heel opgewekt de verwachtingen voedt én verklaart dat de initiatiefgroep werkt aan wisseling van de wacht. De werkzaamheden worden op voorhand al wat anders verdeeld, zo deelt zij mee. Zij dankt Karel voor zijn grote inzet tot nu toe. Nog een verrassing vormt de aanwezigheid van Maja Nieuwenhuizen, al wel eerder bij…Read more …

La vita è bella

okt 17, 2022 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Na een korte toelichting op de kwalitatieve aspecten van ons Filosofisch Gesprek van 2 oktober 2022, gaf de moderator een verrassende wending aan de start van de middag. Ze stelde voor de bij velen bekende film ‘La vita è bella’ (1997) als uitgangspunt te nemen en vertelde het verhaal. In het (heel) kort handelt de film over een Joodse vader die met zijn zoontje tijdens W.O.II in een concentratiekamp terecht komt. Vader houdt tegenover het zoontje vol dat het kamp…Read more …

ONZE TOEKOMST

sep 17, 2022 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

De uitnodiging voor HET FILOSOFISCH GESPREK van 4 september 2022 vermeldde het al: we komen weer bijeen na een coronaperiode van 2 jaar! Prachtig warm weer en belangrijke sportevenementen verhinderden een grote groep mensen niet om enthousiast deze eerste bijeenkomst te bezoeken. Het was misschien toch wat onwennig..? Alles went, ook de keuze voor de 1e zondag van de maand als moment van bijeenkomen, een markant tijdstip. Zoals altijd werden onderwerpen ingebracht – zie hieronder – waaruit gekozen werd…Read more …

ANGST!

mrt 8, 2020 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Tijdens onze bijeenkomst van 23 februari 2020 vertelde Karel over de wens van de initiatiefgroep en de moderatoren om extra voeding te geven aan de maandelijks gestelde vragen. We verstrekken daartoe een gedicht of tekstje dat inspiratie kan bieden voor een volgende bijeenkomst (is uitgedeeld en staat nu ook helemaal onderaan). Tevens zal de moderator meer ondersteuning bieden bij het formuleren van de (filosofische) vragen aan het begin van de bijeenkomst. Uit de ingediende vragen werd ‘Wat is angst?’ gekozen.…Read more …

DE ZIN VAN HET LEVEN

feb 10, 2020 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

DE ZIN VAN HET LEVEN 26 januari 2020 is de eerste bijeenkomst van het nieuwe jaar. René heet de aanwezigen welkom (Karel modereert) en wenst alle aanwezigen namens de initiatiefgroep Het Filosofische Gesprek ‘een weldoend 2020’ toe. Hij verduidelijkt toch maar eens dat de initiatiefgroep bestaat uit Karel Saris, Jap Voorbraak en hemzelf (René Hendrickx). Naar aanleiding van opmerkingen vorige keren over het grote aantal deelnemers hebben wij nagedacht over de mogelijkheid om de aanwezigen eventueel te splitsen in twee…Read more …

Levensmoe of voltooid leven?

jan 6, 2020 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

De bijeenkomst stond deze keer geafficheerd als ‘Eindejaarsbijeenkomst’ en dus was er de bijbehorende aankleding: een kerstbloemetje en lekkers op tafel, in de pauze en daarna samen een drankje en… oliebollen. De oudejaarssfeer compleet, de gezelligheid eveneens en daarbij een heel goed gesprek samen. De organisatie (Karel, Jap, René) deed deze keer ook een onderwerpvoorstel, maar als je toch al langere tijd rondliep met een onderwerp dat je zou willen bespreken, dan was je inbreng ook zeer welkom. De onderwerpen…Read more …

AUTHENTIEK

dec 7, 2019 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

In onze bijeenkomst van 24 november 2019 hadden we in Maja Nieuwenhuis – afkomstig uit Schiedam- een gastmoderator. In overleg met de werkgroep had zij vier onderwerpen meegebracht waaruit ze voorstelde te kiezen (zie hieronder). Die keuze viel op ‘Wanneer ben je authentiek?’ Na de pauze gaf ze de discussie een nieuwe impuls door iedereen een gedachte over het onderwerp te laten opschrijven. Beginnen met een rondje langs de aanwezigen- ‘wat komt er bij dit onderwerp bij je op?’- levert…Read more …

LEVENSPAD

nov 12, 2019 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

De keuze viel op 27 oktober 2019 voor het gespreksonderwerp ‘In welke mate heb je invloed op je levenspad?’ Sommigen hadden onmiddellijk associaties met ‘wat komt er op je pad’ en ‘Is er eigenlijk wel veel te kiezen?’ Een van de deelnemers stelt dat je weinig te kiezen hebt…niet wanneer je geboren wordt, je ouders ook niet en ‘waar’ evenmin. Of je in een rijk of arm gezin komt, hoog of niet opgeleid, welke regio, dus ook warm of koud,…Read more …

HET ZELF

okt 11, 2019 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Ook deze keer – 29 september 2019 – een iets andere aanpak. Aan het begin van onze bijeenkomst werd uitgelegd, dat we in de loop der tijd zo veel vragen zien passeren die niet zijn gekozen, maar zeker het bespreken waard zouden zijn. De moderator had er drie meegenomen (zie onderaan) en stelde voor daar een keuze uit te maken. Gekozen werd voor ‘Waaruit bestaat het zelf?’ Niet eenvoudig, zo was de eerste reactie… Ga je daarvoor te rade bij…Read more …

INDOCTRINATIE

sep 7, 2019 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Aan het begin van onze (zeer warme) bijeenkomst van 25 augustus 2019 kon Karel Saris in zijn openingswoordje een noviteit aankondigen met twee moderatoren: Jap vóór de pauze en René erna. Deze impressie van onze bijeenkomst maakt echter géén onderscheid. De gebruikelijke procedure leverde een vijftal interessante vragen op met de meeste stemmen voor ‘Wat doet indoctrinatie met ons?’ Over het algemeen werd ‘indoctrinatie’ als (zeer) negatief ervaren, maar niet iedereen deelde die mening. Er kunnen omstandigheden zijn waarbij indoctrinatie…Read more …

De invloed van ons uiterlijk

jul 17, 2019 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Aan het begin van onze 30 juni bijeenkomst- de laatste voor de vakantie – even aandacht voor al die prachtige vragen die gepasseerd zijn in vele bijeenkomsten. Mogelijk zit er ook daar een onderwerp bij dat je aanspreekt. Nu kozen we voor de vraag – ‘Wat is de invloed van ons uiterlijk?’– en dat riep in het begin vooral ‘uiterlijkheden’ op: je wilt er goed uitzien. Mensen met een uiterlijke handicap voelen zich daar vaak ongelukkig bij. Er werd op…Read more …

Is HUMOR waardevol?

jun 2, 2019 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

In onze bijeenkomst van 26 mei 2019 is gekozen voor ‘Is humor waardevol?’ en de indieners lichtte toe: In Latijns- Amerika zijn mensen veelal positief gestemd, ze lachen hun zorgen weg, zien vooral het positieve en de humor. Daarmee lijkt humor een vorm van getransformeerde droefheid, een manier om afstand te nemen. In Nederland zijn we geneigd naar een meer sarcastisch gevoel voor humor. Wat maakt het onderscheidt en is humor een tool? Vrij snel in het gesprek kwamen we…Read more …

IS MORALITEIT NEUTRAAL

mei 13, 2019 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

De goed bezochte bijeenkomst van 28 april begon heel speciaal met een gelijke stemming voor twee onderwerpen: ‘Is moraliteit neutraal?’ concurreerde in stemming met 10 tegen 10 tegen ‘Is kunstmatige intelligentie een bedreiging voor de mensheid?’ Het eerste onderwerp haalde het in de volgende stemming royaal, maar het is duidelijk dat velen gevoelig zijn voor de dreiging van de ‘robots’. Ieder standpunt kent een morele achtergrond, was de openingsopmerking. Dat leidde onmiddellijk tot een discussie over de noodzaak ‘moraliteit’ te…Read more …

POLARISERING

apr 9, 2019 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Het is ook deze bijeenkomst op zondag 31 maart 2019 weer interessant welke vragen er ingebracht gaan worden, maar deze keer leek het wel of ze allen vanuit eenzelfde achtergrond werden gesteld. Dus ook de gekozen mooie vraag ‘Schaadt polarisering de samenleving?’ De eerste associatie met ‘polarisering’ is negatief. Het wordt geassocieerd met ‘harde opstelling’ en ‘kiezen voor uiterste’. Iemand merkte daarbij op, dat niet meer wordt onderkend dat het gaat om ’n mening, het wordt een keihard oordeel. Is…Read more …

Liefde is essentieel

mrt 10, 2019 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

IMPRESSIE 24 FEBRUARI 2018 Voor onze bijeenkomst op 24 februari had de organisatie de moderator verzocht een iets andere benadering uit te werken. In die benadering staat de eigen ervaring centraal bij het formuleren van de vraag. Bij iedere ingediende vraag werd wat uitgebreider ingegaan op de achtergrond van die vraag. Dat leidde uiteindelijk ook tot een meer persoonlijke benadering van het gekozen onderwerp: ‘Is liefde essentieel in het menselijke bestaan?’ Daarbij moet natuurlijk de neiging worden onderdrukt om de…Read more …

Vooruitgang

feb 9, 2019 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Impressie bijeenkomst 27 januari 2019 We kozen voor de vraag “Wat is vooruitgang?” en de toelichting leverde al snel veel voorbeelden op: de manier waarop je vanuit een oneindigheid van perspectieven naar vooruitgang kan kijken, als een bedrijf, in je eigen leven of als een hele maatschappij. Bestaat er een algemeen beeld van vooruitgang? Is het mogelijk om iets als objectieve vooruitgang te omschrijven en bestaat dat überhaupt? Vooruitgang door een zeer Lange ontwikkeling Gelijk aan het begin werd ook een link gelegd met het…Read more …

Voltooid leven

jan 10, 2019 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

impressie van onze bijeenkomst van 30 december 2018 Er werd gekozen voor de vraag ‘Wat is een voltooid leven?’ Misschien wel onder invloed van de sfeer van ‘einde jaar’. We gaan ‘leven’ niet apart definiëren en concentreren ons op het totaalbegrip ‘voltooid leven’. ‘Alle doelen zijn bereikt’ zo reageerde een deelnemer onmiddellijk en koppelde dat ook aan levensbeëindiging. Het gesprek ging enige tijd over deze koppeling tot vastgesteld werd dat voltooid leven en levenseinde niet…Read more …

Met alle Respect…FEEST!

dec 3, 2018 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Filosofisch respect was het onderwerp van filocafe in Bergen op Zoom

Impressie van onze feestelijke bijeenkomst van 25 november 2018 Het was deze keer feest, we bestaan al weer vier jaar en dat was goed te merken…bloemen op tafel met veel lekkers waaronder een zelfgebakken cake- brood, snoepjes, chocolade enz en ook nog een drankje aan het einde met heerlijke hapjes. Vandaag niet alleen ‘voeding voor de geest’! We kozen er voor om in aansluiting op een vorige keer te kiezen voor ’t onderzoeken van de vraag ‘Wat is respect?’…Read more …

EMOTIES

nov 4, 2018 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Een bijeenkomst met een vooraf gekozen onderwerp: emoties! Eduard Kusters (Ward) was deze keer niet alleen moderator maar ook de inleider op dit onderwerp. Hij startte met een reeks vragen ‘Kunnen lichaam en denken onafhankelijk van elkaar? Op welke wijze dan? Hoe werken ze op elkaar in? Nemen emoties daarin een speciale plaats in?’ Ward verwachtte dat de antwoorden uit de gevormde groepen parallel zouden lopen aan wat in de loop van de geschiedenis over dit onderwerp is gezegd en…Read more …

BLIJF DICHT BIJ JEZELF

okt 2, 2018 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Mag ik me alleen maar uiten vanuit mijn eigen referentiekader? Die gekozen vraag kreeg als toelichting ’t verhaal van een incident waarbij een witte kunstenaar het verwijt krijgt een kunstwerk te maken over leed van zwarte mensen. Je kunt als witte man dit leed niet invoelen, dan moet je er ook geen kunstwerk over maken. Natuurlijk wordt het onderwerp breder getrokken met voorbeelden als ‘kun je over kinderopvoeding praten als je zelf geen kinderen hebt?’ of ‘over het leed in…Read more …

Hoe ontstaat inspiratie?

sep 12, 2018 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Deze bijeenkomst van 26 augustus 2018 is de eerste na de zomervakantie. Veel trouwe bezoekers zien we ook nu weer terug en we verwelkomen 5 nieuwe bezoekers. Na enige uitleg over de nieuwe opzet – van Filocafé naar Het Filosofisch Gesprek – gingen we vol nieuwe energie aan de slag. Samen kozen we voor het onderzoeken van de vraag “Hoe ontstaat inspiratie?”. Maar meteen kwam de volgende vraag “Wat is inspiratie?” naar voren. ‘Iets’ geeft inspiratie. Is inspiratie de verbinding van…Read more …

Bestaansreden

jun 30, 2018 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

In onze bijeenkomst van 24 juni 2018 werd gekozen voor de vraag ‘Waarom zijn we hier?’ Meteen werd de aftrap gegeven: ‘dat is toeval, de natuur ontwikkelt zich willekeurig!’ Maar er zijn toch ook krachten die sturend aanwezig zijn, zo werd opgemerkt: in de natuur bestaat een sterke nijging om te ontwikkelen van eenvoudig naar complex en je kunt ook stellen dat levende wezens onderhevig zijn aan ‘een drift tot voortbestaan’. Dat voorbestaan wordt gegarandeerd door zoveel mogelijk ‘productie’. Dat…Read more …

Fantasie

jun 17, 2018 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

We noemen ons filo-café, maar een echt café zijn we niet, onze gesprekken verlopen zeer georganiseerd. Voor deze bijeenkomst heeft de werkgroep een café-sfeer gesuggereerd: we verhuizen voor ons gesprek naar de inkomhal bij de bar, we zitten dicht bijeen en door elkaar. De moderator geeft daarbij aan het gesprek wat losser te laten verlopen, spontaner. Aan het einde van het eerste deel voor de pauze evalueren we hoe het is ervaren. Natuurlijk eerst aftasten ‘wat is fantasie?’ Dat is…Read more …

Dogma en ritueel

mei 4, 2018 | Posted by Secretariaat Sapere Aude in Archief Thema's & Blog | Reacties uitgeschakeld

Op de bijeenkomst van 29 april 2018 waren er 19 deelnemers. De middag was in twee delen, met vóór de pauze een vast onderwerp -vrijmetselarij- en na de pauze filocafé over ’n gekozen onderwerp in relatie tot de vrijmetselarij. De ruimte voor het filocafé huren we al jaren van de vrijmetselaars, maar wat weten we van ze? Dave Leising (voorlichter) vertelde in een kort verhaal wat de vrijmetselarij inhoudt. Ontstaan in de Middeleeuwen vanuit de gilden is het belangrijkste voor…Read more …