Gedragsbesmetting
In deze laatste bijeenkomst voor het zomerreces- 2 juli 2023- werden vijf filosofische vragen door de aanwezigen aangeboden.
Gekozen werd voor de vraag: “Wat zijn de gevolgen van gedragsbesmetting?’ We hebben wel even goed gekeken naar de betekenis van het woord “gedragsbesmetting” waarmee het aannemen, aanleren, overnemen of veranderen van gedrag werd bedoeld .
Meteen werd gesteld dat gedragsbesmetting zowel niet als wel nodig is. ‘Niet‘ in de zin van “ieder mens is uniek”. Aanvullingen of wijzigingen in gedrag leveren geen toegevoegde waarde. ‘Wel’ omdat het je leert te socialiseren. Een mens is een kuddedier en je wilt liever niet verstoten worden.
Vervolgens werd dit in relatie gebracht tot “de gevolgen”. Er kwamen vervolgens zowel positieve als negatieve gevolgen van gedragsbesmetting op tafel. Er werd een voorbeeld genoemd dat gedragsbesmetting het bijeenbrengen van gelijkgestemden, ideologieën en familiaire bindingen stimuleert. Er werd gesteld dat daardoor het gevoel van samenhorigheid sterker wordt. Dit voorbeeld werd gezien als een onderdeel van de opvoeding die je leert om te overleven. Het, zo benoemd, volgen van een systeem dat volgens sommigen ook tot gemak kan dienen. Daarnaast werd een vergelijking getrokken met een foute manier van gedragsbesmetting die uiteindelijk chaos veroorzaakt. Maar meteen kwam de vraag op tafel of door chaos juist je inspiratie weer gevoed wordt waardoor je vervolgens weer gaat bouwen aan een systeem? Mensen kunnen zichzelf bevrijden uit een chaotische situatie door het nemen van verantwoordelijkheden of door andere keuzes te maken.
Verder werd benoemd dat de gevolgen van gedragsbesmetting onder andere door jezelf worden vormgegeven. Dit werd gezien als een vorm van “functionele besmetting”. Je past je gedrag aan omdat het je voordelen biedt. “Maar worden we niet vooral door marketing en de economie beïnvloed?” was ook een interessante vraag. Je hoort er bijvoorbeeld niet bij als je niet de schoenen draagt die nu hip zijn. “Ik ben een “Apple-mens!” Daar kwamen we op een punt in de middag waarbij er in de groep gesproken werd over onbewuste en bewuste gevolgen van gedragsbesmetting. Is het zo dat we niet alle gevolgen kunnen overzien die gedragsbesmetting bv. in de marketing teweeg brengt?
Gewezen werd op de betekenis van beïnvloeding op de menselijke ontwikkeling. Daar is sprake van een natuurlijk proces. Zo zal voor een kind gedragsbesmetting, de noodzakelijke en wenselijke opvoeding tot gevolg hebben, voor jongeren een leereffect creëren, voor een adolescent ontwikkeling brengen. Besproken werd of ouderen nog wel zo gevoelig zijn voor besmetting. En dan is er ook nog altijd de blinde vlek. Zaken die we niet bewust waarnemen maar er wel zijn. Zo is wetenschappelijk bewezen (*) dat mensen die vooraf beïnvloed zijn, een andere keuze maken dan mensen die niet vooraf beïnvloed zijn.
Gevolgen uiten zich echter ook op andere manieren dan door de mens. Men dacht daarbij aan wet- en regelgeving die bepalen wat de gevolgen zijn van gedragsbesmetting. Maar ook wordt gedragsbesmetting in gecontroleerde vormen toegepast. Als voorbeeld werd een orkest genoemd. Zonder dirigent zijn het individuele spelers die chaos veroorzaken. Een dirigent zorgt voor controle en samenwerking van het geheel.
Conclusie: De gevolgen van gedragsbesmetting bevinden zich op vele fronten . Psychologisch, emotioneel, financieel, maar ook economisch en mentaal. Ieder mens zal ze op een andere manier ervaren. Niettemin geven ze invulling aan onze natuurlijke behoeften en nieuwsgierigheden waardoor we ontdekken en beweging blijven.
Aantal aanwezigen: 15
Moderator: Karel Saris
Ingebrachte vragen: Wat betekent verantwoordelijkheid? Is ziekte een beperking? Wat zijn de gevolgen van gedragsbesmetting? Waar liggen de menselijke beperkingen? Hoe belangrijk is “gezond verstand”?
(*) Boek: Ab Dijksterhuis- Het Slimme onbewuste