Voortvloeiende uit een nabespreking van het vorige filosofisch gesprek, heeft de moderator tijdens deze bijeenkomst op 2 april 2023 in afwijking van de gangbaar gehanteerde methode ‘’Wie ben ik’ als onderwerp aan de groep voorgesteld. Naast twee andere filosofische vragen, zijn we unaniem met deze vraag aan de slag gegaan.
Vragen als “ Wie ben ik nu en is dat wie ik wil zijn?” ,” Ken ik mezelf en gebruik ik mijn talenten wel?” of ”Volg ik wel mijn eigen weg of laat ik me door mijn omgeving leiden?”. Levenservaring en zelfbeschouwing bepalen vanuit retrospectief oogpunt onze keuzes voor de toekomst. Bewezen is dat vaak bij het levenseinde de opmerking “ Had ik maar…” aan de orde komt. Je persoonlijkheid vormt zich gedurende het leven wel of niet in de richting die je wilt. Maar is dit werkelijk zo? Daarom vonden we dit een mooi onderwerp om te onderzoeken in een filosofisch gesprek.
Gesteld werd dat het een lastige onderzoeksvraag is en enigszins moeilijk te beantwoorden. Waarom dat moeilijk is, was de volgende vraag. Is het een kwestie van accepteren wie je bent of maak je andere keuzes? Allereerst kwam daarbij de invloed van de eigen omgeving aan de orde. Zingeving in de dingen die je doet voor anderen bepaalt je persoonlijkheid. Als dat fijn voelt, ga je daarmee in dienstbaarheid verder. Dat is ook de herkenning, het rolmodel dat zich vormt voor anderen, betreffende jouw persoonlijkheid. Echter vroegen deelnemers zich af of je hiermee voldoende invulling geeft aan je authenticiteit. Waar komen in dit verhaal eigen wensen en inzichten aan de orde?
Vervolgens werd opgemerkt dat door te lezen en leren je ontwikkeling -en dus ook je zelfbeeld- vergroot. Een aantal deelnemers vroeg zich af of dat meer het ego voedt dan je zelfbewustzijn. Bij nader onderzoek kwamen we op de stelling dat doorontwikkeling een positieve invloed heeft op de zoektocht naar “ Wie ben ik?”. Kennis nodigt uit om te spiegelen en jezelf de vraag te stellen of je in de gewenste richting loopt. Het reflecteert waar je nu staat en kan richting geven aan wie je als mens wilt zijn.
Hieruit voortvloeiend kwamen we op het thema “ Nature of Nurture”. Zo werd genoemd dat onze persoonlijkheid al in het DNA verpakt zit. Door terug te kijken naar wie je in je jonge jaren was, kun je de vraag “ Wie ben ik?” beter beantwoorden. Toch werd de invloed van de opvoeding “ Nurture” ook benadrukt. Bijvoorbeeld noemde men culturele gebondenheid en systematische afdrijving. Hiermee werd bedoel het systematisch afkeuren van zelfbewustzijn en bespiegeling. Het “ik” is niet belangrijk. Dit ziet men als conditioneringen die je veelal een heel leven meeneemt en die een rol spelen bij de doorontwikkeling van je persoonlijkheid.
Zelfreflectie, dus de bereidwilligheid om jezelf voor de spiegel te zetten, wordt door sommigen gezien als een onderbelicht thema. Stel we beginnen bij de basis die verpakt zit in ons DNA. Vervolgens komen we gedurende ons leven situaties tegen die uitnodigen tot zelfreflectie. Dit creëert een soort tijdlijn waarbij doorontwikkeling en reflectie aan de ene kant afgewisseld wordt door een statisch moment van zijn. De vraag daarbij is: “ Maken we gebruik van die momenten?”. Hebben we genoeg durf om nieuwe doelen te stellen en nieuwe keuzes te maken?
Om daadwerkelijk tot ontwikkeling te komen werd evolutie afgezet tegen revolutie. Revolutie betekent loslaten en het nieuwe omarmen. Daar heb je kracht, passie en visie voor nodig om dat te realiseren. Elementen die uiteindelijk leiden tot een beter inzicht in jezelf en richting te geven aan wie je bent.
In ons gesprek kwam naar boven dat het zich afvragen “wat je wilt of bent” uiteindelijk leidt tot “ Wie je bent”. Echter sommigen gaven aan helemaal niet bezig te zijn met de vraag wat of wie ze zijn. Zij gaven aan meer in het nu te leven en de toekomst spontaan tot ontwikkeling te laten komen. Betekent dit dan dat deze mensen hun “ik” verwaarlozen? Naar boven kwam dat zij het niet belangrijk vonden om de vraag “ Wie ben ik?” bij zichzelf te onderzoeken. De vraag die opkwam was “ Waarom is het dan belangrijk om te weten wie je bent?” . Nadere inventarisatie leverde op dat als je weet wie je bent, dat je mate van authenticiteit bepaald, je zelfverzekerdheid toeneemt, er eerder sprake is van het fysiek, emotioneel en mentaal in balans zijn, het beter werkt als herkenning voor de omgeving, en je jezelf een cadeau geeft.
Het ligt in ons allen om te kunnen accepteren wat is. Persoonlijkheid is zowel statisch als maakbaar. De verantwoording ligt in onszelf en daarmee hebben we deze prachtige middag afgesloten. Met dank aan alle deelnemers.
Aantal deelnemers: 17
Moderator: Marlita van Belkom
Ingediende onderwerpen: Wie ben ik? Wat is authenticiteit? Waarom zegt men bij het levenseinde vaak “ Had ik maar…”?